Nürdüz Platolasu
Botan Suyu'nun yayı içinde kalan ,çok geniş ve yüksek bir
platosudur.Nordüz Platosu'nun çok küçük bölümü , Hakkâri İlinde
kalmaktadır.Van'nın Çatak yöresinde başlayan plato Hakkari İl merkezinin
kuzeyindeki Karadağ'a dek uzanır.Güneybatıda , Beytüşşebap yöresindeki
Feraşin platosuyla birleşir.
Nordüz Platosunun , en alçak yeri 2.100m en yüksek yeri 2.750m
dolayındadır.Çok yüksek olan platoda kışlar çok uzun ve sert geçer .Bazı
kesimlerde kar örtüsü yedi ay kalır kimi kesimlerse ise on iki ay hiç
kalkmaz.. Orman ağaçlarından tümünden yoksun olan platoda , bitki örtüsü
açısında genellikle bir tek düzelik görülür.
Feraşin Platolasu
Botan Suyu ile Habur Suyu'nun su bölümü çizgisini oluşturan dağların
güneye bakan bölümünde yer alan Feraşin Platosu çayır ve otlaklar
bakımından Nordüz Platosu kadar zengin değildir. Beytüşşebap'a doğru
eğilim olan platonun yüksekliği 2.000m'nin üstündedir. Bu platonun,
çayırlarla kaplı yaylalık alanlarında , hayvancılık yapılmaktadır.
Mendin Platolasu
Mordağ'ın kuzey doğusunda yer alan Mendin Platosu, yükseltisi genellikle
2.000m üzerinde olan bir düzlüktür.
İran topraklarına doğru eğimli olan bu platonun yüksek kesimlerinde
kışlar çok sert geçmektedir. Bodur ağaç ve ağaçlıkları dışında önemli
olan bir doğal örtüsü yoktur. Yükseltinin 2.000m'reye düştüğü yerlerde,
çaylılarla kaplı yaylalık alanlar bulunur. Buralarda daha çok
hayvancılık yapılır. Yer yer arpa ve buğday ekilmekte ise de, yazların
çok kısa olması nedeniyle pek önemli boyutlarda değildir.
Bu önemli platoların dışında ha 'de özelikle Yüksekova yöresinde bulunan
Gevar Platosu ekonomik etkinlikler açısından önemlidir. Bu platoda
zengin çayırlarla kapalı, geniş yaylalara "Zoma " adı verilir. Bu
kesimler ilde hayvancılık yapılan önemli yerlerdir.
Akarsular
Hakkari il toprakları, Dicle Havzası içersinde kalır. Dicle Irmağına
katılan Büyük Zap ve Habur suları ile Büyük'a Zap karışan Avarobaşin,
Şemdinli ve Hacıbey sularının havzaları da bu ana havza içinde
kalmaktadır.
Dicle Havzası
Hakkari beylerinden Zahid Bey, beyliğini iki oğlu arasında
paylaştırmıştı. Oğullarından Seyyid Mehmed, Vastan(Gevaş), Melik Dicle
havzası, sadece Türkiye'nin değil,
Ortadoğu 'unda en büyük havzalarından biridir. Havzanın ülke sınırları
içinde, yaklaşık , 5.500km'lik su toplama alanı vardır. Yıllık ortalama
su hacmi 18 milyar metre küpe ulaşmaktadır Dicle havzasının kuzey
kenarını oluşturan Hakkâri yöresi engebeli ve yüksektir.Akarsular bol
sulu olmalarına karşın, geniş tabanlı vadiler oluşturamamaktadır. Bu
nedenle, bölge havzasının genellikle görülen olumlu gelişmelerden,
genellikle yoksun kalmıştır.
Dicle Havzası
Van il topraklarında Haravil Dağı'nın kuzey yamaçlarından olan Büyük Zap
Suyu güney batı yönünden akarak Albayrak İlçesi'nin doğusuna gelir.
Albayraktan sonra güneye dönerek Başkale'nin doğusundan Hakkâri il
sınırlarına girer. Mordağ'ın batı ucunda Nehil Suyu ile birleşmeye dek
yatağı pek derin değildir. Başkale'ye dek vadisi de fazla geniş
değildir. Hakkâri iline girinceye dek, çok geniş düzlükler oluşturan
Başkale Ovaları'nın ortasından akar. Bu ovala il topraklarında, Bağışlı
yöresine dek uzanır.
Büyük Zap Suyu Mordağ'ın batısından geldiğinde çok derin, dar, bir yarma
vadiye sokulur ve yeniden güneybatıya yönelir. Yüksekova'nın
kuzeydoğusundaki sınır dağlarından kaynaklanan Nehil Suyu ile birleşir.
Karadağ ile Cilo Dağı arasındaki dar vadi olduğundan akan Büyük Zap
Suyu,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder