Hakkari İli Tarihi 3

 Kılıç Kökten 1961 de Yüksekova’ya yaptığı gezi sırasında yöredeki ilk yerleşmelerin bu dönemde olduğu kanısına varmıştır. Hakkari’yi de içine alan Doğu Anadolu’nun yüksek yaylalarında yaşayan insan toplumlarına ilişkin ilk bilgileri M.Ö. 13 YY’a tarihlenen Asur yazıtlar’ ında elde edilmiştir. Asur Kralı 1.Salmanasların bir yazıtında Asur Kralıyla savaşan bazı ülkelerden bahsetmekte ve Uriatri adı ilk kez geçmektedir. Yine Asur yazıtlarında Kralın Uriatri adında 8 ülkeyi ele geçirdiği anlaşılmaktadır. Bu ülkelerin Van Gölü’nün güney doğusundaki dağlık bölgesinde Büyük Zap suyu’nun yukarı vadisinde olduğu sanılmaktadır. Bir başka Asur Yazıtı’nda 

bu bölgeye “Nairi Ülkeleri”(Nehirler Ülkesi)adı verilmektedir. Asur Yazıtları’nda belirtildiğine göre bu dağlık yöredeki topluluklar M.Ö 2000’in İkinci yarısında birbirinden bağımsız beylikleri biçiminde varlıklarını sürdürüyorlar. Bu durum M.Ö 1000’lere değin devam etti. Bunlara göre Van gölü’nün güney doğusundaki dağlık yöre Kia ve Data (Na) adında Krallarca yönetilen bağımsız birimler görünümdedir. Bu Kralların adları Huri kökenlidir. Huriler ise Doğu Anadolu’nun en eski halklarından biridir ve dilleri Urartular’la akrabadır. Adı geçen Habuş Kia Krallarından bazen de Nairi halkların yaşadığı anlaşılmaktadır. Merkezi Urartu 

Krallığı’nın ortaya çıkışı öncesinden bu insanların pek çok beyin yönetimi altında çeşitli aşiretler halinde yaşadıkları anlaşılmaktadır. İlimizde 1997 yılının ilkbaharından merkez gazi mahallesinde bir okulun hafriyatı sırasında bu döneme ait bir oda mezara rastlandı. Prof. Dr. Veli SEVİM başkanlığındaki ekibin çalışmaları sonucunda söz konusu oda mezarın Urartu krallığı öncesine yani beylikler dönemine ait olduğu